η μινωική ανδρική αμφίεση με τον αιδοιοθύλακα

Ε.Σ.: [...] Στα δεκαπέντε αυτά χρόνια, είχα τις μεγαλύτερες επιστημονικές επιτυχίες που θα μπορούσε να επιθυμήσει ένας αρχαιολόγος:

Κατ' αρχήν βρήκα και ανέσκαψα την Κύμη, την πόλη που έκανε τις πρώτες αποικίες στη Δύση μαζί με τους Χαλκιδαίους. Την αναζητούσαν χρόνια οι αρχαιολόγοι, από τον προπερασμένο αιώνα. Ο Wilamowitz γράφει ότι «θα βρεθεί από κάποιον που θα εργαστεί φιλοτίμως». Κι εγώ από την ώρα που πήγα έψαχνα να τη βρω. Γυρίζοντας από τη Σκύρο, από μια άλλη ανασκαφή που ήταν στην αρμοδιότητά μου, σταμάτησα στο λόφο Βιγλατούρι και βρήκα το λιθοσωρό που έκρυβε ένα ολόκληρο κτήριο. Είπα «εδώ θα σκάψουμε», και αποκαλύφθηκε η αρχαία Κύμη. Οι Ιταλοί που επισκέφθηκαν το χώρο θεωρούν ότι είναι η «motherland» τους. Έχει πια γίνει αποδεκτό σε συνέδρια. Όταν πήγαμε στην Cuma στην Ιταλία είδαμε ότι οι άποικοι είχαν επιλέξει το ίδιο τοπίο. Από τα άλλα ευρήματά μου στην Εύβοια σπουδαίο είναι το τεράστιο σύμπλεγμα του Ηρακλή με το λιοντάρι από τούς Ωρεούς, το οποίο δεν έχει πάρει τη δημοσιότητα που του πρέπει. Μαζί με τον Κούρο της Σάμου, είναι από τα ωραιότερα αρχαϊκά ευρήματα του τελευταίου μισού του 20ού αιώνα.

Α.Ρ.: Και πού εκτίθεται;

Ε.Σ.: Αυτό το έργο δεν εκτίθεται ακόμη. Επειδή δεν υπάρχει Μουσείο στη Βόρεια Εύβοια κι επειδή είχαν γίνει ορισμένες κλοπές σε κάποιες αποθήκες, το μετέφερα στην Ερέτρια στην αποθήκη. Τώρα γίνεται ένα μεγάλο μουσείο στην Κεντρική Εύβοια και φυσικά θα εκτεθεί εκεί. Μετά, έσκαψα στην Αμάρυνθο, όπου βρήκα τον σπουδαίο αποθέτη του ναού της Αμαρυσίας Αρτέμιδος. Κοντά στη Χαλκίδα ανέσκαψα στη Μάνικα μέρος της πρωτοελλαδικής πόλης και του νεκροταφείου, όπου βρήκα πολλά κυκλαδικά ειδώλια. Στη Σκύρο, όπου ο Θουκυδίδης έλεγε ότι πήγανε οι Αθηναίοι για να εκπολιτίσουν τους «βαρβάρους» Σκυριανούς, βρέθηκε πρώιμη εκλεκτή αττική κεραμική, φοινικικά αντικείμενα, χρυσά κ.λπ., που δείχνουν ότι δεν ήταν καθόλου βάρβαροι οι Σκυριανοί και ανασκευάζουν τη φιλοαθηναϊκή άποψη του αρχαίου ιστορικού. Και βέβαια εντόπισα τη μυκηναϊκή Αυλίδα, όπου βρέθηκαν κτίσματα και κεραμική της περιόδου του τρωικού πολέμου. Γιατί είχε βρεθεί η κλασική Αυλίδα εκεί που είναι τα τσιμέντα «Ηρακλής». Δηλαδή, η επιλογή μου να πάω στην Εύβοια, η οποία βασικά δεν είχε μελετηθεί πολύ, ήταν καλή. Βρήκα ένα έδαφος παρθένο και με πολύ σημαντική ιστορία.

Α.Ρ.: Έτσι εξηγείται το ότι γράψατε τους οδηγούς του ΤΑΠΑ για τη Σκύρο, την Ερέτρια και τη Χαλκίδα. [...]

Α.Ρ.: Να σας ρωτήσω κάτι διαφορετικό. Βρήκα τη διατριβή σας για το Μινωικό ζώμα εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, έτσι καθώς κινείται ανάμεσα στην αρχαιολογία και την ενδυματολογία. Κατάλαβα καλά; Αυτή η μινωική ανδρική αμφίεση με τον αιδοιοθύλακα είναι αποκλειστικά μινωική;

Ε.Σ.: Ναι. Κοιτάξτε, και σε άλλους λαούς οι άνδρες φορούν τον αιδοιοθύλακα αλλά αυτός ο τύπος, ειδικά βέβαια το περίζωμα, είναι καθαρά μινωικό. Όλα τα εικονογραφικά στοιχεία, ακόμη η διακόσμηση που υπάρχει στα ενδύματα των Keftiu/Κρητών που εικονίζονται στους τάφους των αιγυπτιακών Θηβών, οι τύποι είναι καθαρά μινωικοί. Όπως είπαμε, οι Keftiu που φέρουν αυτό το ένδυμα είναι Κρήτες. Κρατάνε αντικείμενα τα οποία είναι καθαρά μινωικά. Είναι πολλά άλλα στοιχεία που αποδεικνύουν τη μοναδικότητα του μινωικού ανδρικού ενδύματος και κυρίως η ποικιλία που υπάρχει σε ειδώλια, σφραγίδες, δαχτυλίδια, τοιχογραφίες, όπου αποδίδονται τα πιο απλά καθημερινά μονόχρωμα ανδρικά ενδύματα αλλά και πολυτελή με κεντήματα και μοναδική πλούσια και ποικίλη διακόσμηση.

Έφη Σαπουνά-Σακελλαράκη, συνέντευξη στην Αγγελική Ροβάτσου (ανθρωπολόγο-ιστορικό και συνεργάτιδα του "Archaeology & Arts") απ' εδωδά ειλημμένο.