[...] ο άνθρωπος της Λίθινης Εποχής δεν ήταν μόνο καλός παρατηρητής της λείας του· για να έχει επιτυχία το κυνήγι του ώφειλε επίσης να προχωρεί πολύ στην ταύτιση του εαυτού του με τη λεία αυτή. Και κείνο που ονομάζομε καλλιτεχνική διαίσθηση είναι απλώς παραπροϊόν αυτής της εξαιρετικά πρακτικής «αυτοταύτισης».
Ο κυνηγός μιμούνταν το ζώο· στους κυνηγετικούς του χορούς τυλιγόταν το τομάρι του ζώου και μιμούνταν το κάθε του βήμα και την κάθε του κίνηση, ταυτίζοντας τον εαυτό του με το ζώο σε βαθμό που δύσκολα μπορούμε να φανταστούμε σήμερα.
Και τέλος: στο μυαλό του προϊστορικού ανθρώπου δεν ήταν αυστηρά καθορισμένη η χωριστική γραμμή μεταξύ του ανθρώπινου και του ζωικού κόσμου. Από πολλές πλευρές ο άνθρωπος αποτελούσε ακόμα μέρος του ζωικού κόσμου και αργά-αργά άρχισε ν' αποσπάται απ' αυτόν. Οι ανθρωπολόγοι Klaatsch και Χάϊλμπορν γράφουν:
«Είναι δεδομένη συνήθεια σε πρωτόγονους λαούς, γυναίκες να θηλάζουν νεογέννητα ζώα. Είναι σαν αυτοί οι άγριοι να μην έχουν ακόμη αποκτήσει το αίσθημα της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, παρά νιώθουν τον εαυτό τους ζώο μεταξύ ζώων...»
Έρνστ Φίσερ, Η αναγκαιότητα της τέχνης (μτφρ. Φ. Χατζηδάκη, έκδ. Θεμέλιο, Αθήνα 1966, σ. 191).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου