Το μεγαλύτερο λάθος από την Αναγέννηση μέχρι τις μέρες μας ήταν η -καρτεσιανή– πίστη ότι ζούμε χάρη στη συνείδησή μας, χάρη σ' αυτό το μικρό μέρος τού είναι μας που αντιλαμβανόμαστε καθαρά και στο οποίο δρα η βούλησή μας. Η άποψη ότι ο άνθρωπος είναι λογικός και ελεύθερος βρίσκεται, κατά τη γνώμη μου, πολύ κοντά στην πλάνη.
Πράγματι διαθέτουμε λογική και ελευθερία· αλλά αυτές οι δύο δυνάμεις μόλις που αποτελούν ένα ισχνό στρώμα που περιβάλλει όγκο τού είναι μας, το εσωτερικό του οποίου δεν είναι ούτε λογικό ούτε ελεύθερο. Ακόμα και οι ιδέες από τις οποίες συντίθεται η λογική φτάνουν σ' εμάς ολοκληρωμένες κι έτοιμες για εφαρμογή, από μια τεράστια σκοτεινή άβυσσο που βρίσκεται κάτω από τη συνείδησή μας.
Ortega y Gasset, Η επιλογή στον έρωτα (μτφρ. Μ. Γεωργίου, έκδ. Ροές, Αθήνα 1998, σσ. 17-18).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου