Κυριακή 16 Ιουλίου 2017

μια άλλη εικαστική γλώσσα


« […] Ο Καραβάτζιο έπαιρνε άμεσα παραγγελίες από μοναστήρια και ναούς, και τα έργα του είχαν μία λατρευτική υπόσταση, χρησιμοποιούνταν για αυτόν τον σκοπό. Ο Καραβάτζιο, όμως, έβρισκε έναν τύπο -σε ένα μπαρ, π.χ.- που του έκανε σαν μορφή και τον ζωγράφιζε ως Ιούδα, και όλο το στήσιμό του, η σύνθεσή του, ο φωτισμός του, ήταν εντελώς θεατρικά. Είναι στήσιμο σκηνοθέτη θεάτρου. Δηλαδή υπάρχει ένα επιβλητικό σκοτεινό φόντο, τα φώτα έρχονται πάνω στις μορφές, είναι σαν να προβάλλουν μέσα από το σκοτάδι, δημιουργεί αυτή την αίσθηση ενός σκηνοθετημένου απομονωμένου γεγονότος.

Στη βυζαντινή ζωγραφική, λόγω του ότι δεν υπάρχει αυτό το ρεαλιστικό στοιχείο, είναι όλα κατά σύμβαση, δηλαδή μια μύτη αν την απομονώσεις δεν είναι ρεαλιστική, αλλά όταν μπει σε αυτό το σχήμα καταλαβαίνεις ότι είναι ξεκάθαρα μία μύτη, το ίδιο και ένα αυτί, ένα μάτι. Στην περίπτωση του Καραβάτζιο έχεις ένα ηθοποιό, ο οποίος ουσιαστικά υποδύεται τον Χριστό και εσύ έρχεσαι απέναντι σε μία τέτοια παράσταση, οπότε μεσολαβεί ένα επίπεδο, πρέπει από τον ηθοποιό να μεταβείς στο πρόσωπο του Χριστού.

Ενώ στην βυζαντινή ζωγραφική, βλέπεις ένα πρόσωπο το οποίο δεν είναι φυσικό, άρα προσπερνάς την θεατρικότητα και πηγαίνεις πιο άμεσα στο πνευματικό, γιατί αυτό που βλέπεις δεν είναι κάτι φυσικό. Η σύμβασή του είναι ότι αυτός είναι ο Χριστός, οπότε πας εκεί χωρίς να μεσολαβήσει τίποτα άλλο. Αυτό ουσιαστικά είναι εικαστικό τρικ, το οποίο σε πάει πιο άμεσα εκεί που στοχεύει. Σε πάει κατευθείαν στο πρόσωπο ή στην ουσία αυτού που θέλεις να απευθυνθείς. Η βυζαντινή ζωγραφική έχει τόσα πολλά to the point πράγματα με τα οποία έχει συντάξει την εικαστική της γλώσσα που είναι από τις πιο ολοκληρωμένες. Για αυτό που θέλουν να πετύχουν, έστω».

Ο Φώτης Βάρθης φτιάχνει ξυλογραφίες με έντονη πνευματικότητα και λίγο σκοτάδι.

Ένας νεαρός και ταλαντούχος χαράκτης μιλά στο Lifo.gr (28.04.2017) για την αναγέννηση της χαρακτικής, για την παρεξηγημένη βυζαντινή τέχνη και για το νέο βιβλίο του «Ρομφαία της Αυγής». Απ' εδωδά ειλημμένο. Ο ίδιος.

Δεν υπάρχουν σχόλια: