παροιμία

[...] η νέα από το θυμό της λόγω του ότι ο νέος απάντησε σωστά στα ερωτήματά της αναζητά μια καινούργια αφορμή για να τον μπερδέψει. Κατέβαζει λοιπόν τα βρακιά της και λέγει:

«Χωρίς σμπόρμπερη και μπάλα,
πώς ευρέθη τούτ' η φάλλα;»*

Ο νέος πανέξυπνος δε χάνει καιρό, κατεβάζει και αυτός τα βρακιά του και τής λέγει:

«Χωρίς κοπρέα και νερό,
πώς ευρέθ' αγγούρι δώ;»*

*

«Μπούλμπερη (ή κυθηραϊστί σμπόρμπερη) η πυρίτις (ιτ. polvere)·
φάλλα = τρύπα, κυρίως άνοιγμα, οπή εις πλοίον δι' ής εισρέει ύδωρ (ιτ. falla)».

(Βλ. Ν. Πολίτου, Παρατηρήσεις εις τα αινιγματικά παραμύθια, σ. 384 και σημ. 3).

Ερμηνεία της παροιμίας: Πώς δύναται να υπάρχη αιτιατόν άνευ αιτίας;

(Βλ. Ι. Βενιζέλου, Παροιμίαι δημώδεις συλλεγείσαι και ερμηνευθείσαι, Ερμούπολη 1867, σ. 341, αριθμ. 71).

Χρ. Δημητρουλόπουλος, Διήγησις Αλεξάνδρου μετά Σεμίραμης Βασίλισσας Συρίας. Ένα ανέκδοτο πρωτονεοελληνικό ποίημα για τον Μέγα Αλέξανδρο (κριτική έκδοση, με εισαγωγή, σχόλια και λεξιλόγιο, ιδίοις αναλώμ., Αθήνα 1999, σσ. 87-88).

-----
* Ελεύθερη μετάφραση:
- Χωρίς μπαρούτι και μπομπάρδα, πώς εγίνηκ' η τρουπάρα,
- Χωρίς χώμα και νερό, πώς ευρέθη αγγούρι εδώ!