ο δρόμος του νερού

Το φ. 278v, το οποίο ήταν προορισμένο

για εικονογράφηση,

έχει παραμείνει λευκό.*

Η χελώνα είναι λάτρης του νερού, πίνει τεράστιες ποσότητες και κυλιέται με ηδονή στη λάσπη. Μονάχα τα μεγαλύτερα νησιά έχουν πηγές, κι αυτές απαντώνται πάντα προς τα κεντρικά μέρη και σε σημαντικό ύψος.

'Οσες χελώνες, άρα, βρίσκονται σε χαμηλότερες περιοχές, όταν διψούν υποχρεούνται να διασχίσουν μακρά απόσταση. Εξ αιτίας αυτού, φαρδιά και καλοπατημένα μονοπάτια διαχέονται προς όλες τις κατευθύνσεις, από τα πηγάδια έως κάτω, στην ακτή· και οι Ισπανοί, ακολουθώντας τα, πρωτοανακάλυψαν τους χώρους με νερό.

*

'Οταν αποβιβάστηκα στη νήσο Τσάτχαμ, δεν μπορούσα να φανταστώ τι είδους ζώο ταξίδευε τόσο μεθοδικά κατά μήκος των καλά επιλεγμένων μονοπατιών. 'Ηταν περίεργο θέαμα να βλέπεις κοντά στις πηγές πολλά από τα τεράστια τούτα τέρατα· μια ομάδα ταξίδευε διψασμένη προς τα άνω με προτεταμένους λαιμούς, και κάποια άλλη ομάδα επέστρεφε, αφού είχε κορέσει τη δίψα της.

*

'Οταν η χελώνα φθάσει στην πηγή, σχεδόν χωρίς να λογαριάζει τους θεατές χώνει το κεφάλι της στο νερό πάνω από τα μάτια της, και ρουφά αχόρταγα μεγάλες χαψιές, με ρυθμό δέκα περίπου ανά λεπτό.

Οι κάτοικοι υποστηρίζουν ότι κάθε ζώο παραμένει τρεις ή τέσσερις ημέρες πλησίον του νερού και στη συνέχεια επιστρέφει στην πεδινότερη χώρα· διαφέρουν ωστόσο στους υπολογισμούς τους όσον αφορά τη συχνότητα αυτών των επισκέψεων. Το ζώον ενδέχεται να τις κανονίζει σύμφωνα με τη φύση της τροφής που καταναλώνει. Είναι, εν τούτοις, βέβαιο, πως χελώνες μπορεί να ζούν ακόμη και σ' όσα νησιά δεν υπάρχει νερό, παρά μόνον ό,τι πέφτει κατά τη διάρκεια των ελάχιστων βροχών του έτους.

Κάρολος Δαρβίνος, Αρχιπέλαγος Γκαλαπάγκος (μτφρ. Γ. Μερτίκας, έκδ. Λεβιάθαν, Αθήνα 1996, σσ. 27-28). - Στο πρωτότυπο το 17ο κεφάλαιο, εδωδά!

-----
* Το motto απόσπασμα από περιγραφή ενός χειρογράφου [Βουλής 11] από τον Παν. Βασιλείου (Βαρλαάμ και Ιωάσαφ. Συμβολή στη μελέτη των δημωδών παραλλαγών του μυθιστορήματος, έκδ. ΙΝΣ - Ιδρ. Μαν. Τριανταφυλλίδη, Θεσ/νίκη 2004, σ. 23).