Η τοποθεσία της Κεφάλας [στην τελική νεολιθική της Κέας] προαναγγέλλει τη νέα εποχή που πρόκειται να ακολουθήσει, την Πρωτοκυκλαδική περίοδο, ως προς δύο σημαντικά στοιχεία. Το πρώτο είναι η σαφής και πολύ πρώιμη τεκμηρίωση της άσκησης της μεταλλουργίας μέσα στον οικισμό, και το δεύτερο, ο κοινωνικός νεωτερισμός που υποδηλώνει η ύπαρξη νεκροταφείου, που είναι η πρώτη τεκμηρίωση συστηματικής ταφής στις Κυκλάδες. Γιατί η συστηματική εναπόθεση των λειψάνων του νεκρού σε ειδικά κατασκευασμένους τάφους, που γινόταν περιστασιακά μόνο κατά τη Νεολιθική εποχή στο Αιγαίο, κατέληξε να γενικευτεί στη διάρκεια της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού.
Το φαινόμενο αυτό δεν αποτελεί ρεύμα της εποχής ή τυχαία αλλαγή στις συνήθειες: αντιπροσωπεύει κάτι σημαντικό από άποψη κοινωνική, ίσως και θρησκευτική.
Η κοινωνική αξία του σημαντικού κόπου που κατέβαλλαν για τον ενταφιασμό των νεκρών βρίσκεται ίσως στην εκμετάλλευση των προγόνων. Όλοι έχουμε προγόνους, αλλά δεν αποτελεί πάγια μέριμνα όλων των κοινωνιών να μνημονεύουν και να φροντίζουν τα λείψανά τους.
Ένας λόγος που θα μπορούσε να οδηγήσει σε κάτι τέτοιο είναι η στροφή του ενδιαφέροντος σε νέα θέματα, όπως η κληρονομιά και η ιδιοκτησία, ιδιαίτερα της γής. Σε πολλές πρώιμες κοινωνίες, όπως εξάλλου και στις μετέπειτα, τα δικαιώματα ιδιοκτησίας, συμπεριλαμβανομένων και των δικαιωμάτων πάνω στη γή, μεταβιβάζονταν από τη μια γενιά στην άλλη.
Οι Κυκλαδίτες αγρότες, με το να δοξάζουν τους προγόνους και να προσφέρουν ως κτέρισμα σε μία τουλάχιστον περίπτωση, ένα έξοχο μαρμάρινο αγγείο, τιμούσαν την καταγωγή τους από τους γεννήτορές τους, διασφαλίζοντας ίσως με τον τρόπο αυτό τα δικαιώματά τους στη γή που δούλευαν και στον τόπο που έμεναν.
Colin Renfrew, Το Κυκλαδικό Πνεύμα. Αριστουργήματα της Συλλογής Νικολάου Π. Γουλανδρή (μτφρ. Κλ. Παλυβού, έκδ. Ομώνυμο Ίδρυμα & Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Αθήνα 1991, σ. 43).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου