Η ατομική ψυχολογία πρέπει να είναι μάλλον εξίσου αρχαία όσο η ψυχολογία των μαζών, εφόσον εξαρχής υπήρχαν δύο ψυχολογίες, αυτή των ατόμων της μάζας και αυτή του πατέρα, του κυρίαρχου, του ηγέτη. Τα άτομα της μάζας ήταν όσο συνδεδεμένα είναι και σήμερα, αλλά ο πατέρας της αρχέγονης ορδής ήταν ελεύθερος. Οι διανοητικές του ενέργειες ήταν ισχυρές και ανεξάρτητες ακόμη και στην απομόνωση, η βούλησή του δεν χρειαζόταν να ενισχυθεί από τους άλλους. [...]
Στην αρχή της ανθρώπινης ιστορίας αυτός ήταν ο Υπεράνθρωπος, που ο Νίτσε περίμενε μόνο από το μέλλον. Ακόμη και σήμερα τα άτομα της μάζας χρειάζονται την ψευδαίσθηση ότι αγαπιούνται ίσα και δίκαια από τον ηγέτη, μόνο που ο ίδιος ηγέτης δεν χρειάζεται κανέναν άλλον να αγαπά, πρέπει να είναι από τη στόφα των κυρίαρχων, απόλυτα ναρκισσιστής αλλά γεμάτος αυτοπεποίθηση και αυτονομία.
*
Τότε ο αρχέγονος πατέρας της ορδής δεν ήταν αθάνατος, όπως έγινε αργότερα με την αποθέωση. Όταν πέθανε, έπρεπε να αντικατασταθεί· στη θέση του μπήκε πιθανόν ένας νεότερος γιος, που μέχρι τότε ήταν ένα άτομο της μάζας όπως κάθε άλλο. […] ο αρχέγονος πατέρας εμπόδιζε τα παιδιά του να ικανοποιούν τις άμεσες σεξουαλικές τους ανάγκες· τούς ανάγκαζε σε αποχή και, κατά συνέπεια, σε συναισθηματικούς δεσμούς με αυτόν και μεταξύ τους, οι οποίοι μπόρεσαν να προκύψουν από τις σεξουαλικά ανεσταλμένες τάσεις τους. Τούς υποχρέωνε, θα λέγαμε, στην ψυχολογία των μαζών. Η σεξουαλική του ζήλεια και αδιαλλαξία έγιναν, σε τελική ανάλυση, πρωταίτιες της ψυχολογίας των μαζών.
*
Ο ηγέτης της μάζας είναι ακόμη ο τρομερός πατέρας, η μάζα θέλει ακόμη να κυριευτεί από μιαν απερίσταλτη βία, είναι παθιασμένη με την εξουσία και, σύμφωνα με την άποψη του Λε Μπον, διψά για υποταγή. Ο αρχέγονος πατέρας είναι το ιδεώδες των μαζών, αυτό που, στη θέση του ιδεώδους του Εγώ, κυριαρχεί στο Εγώ. […] Αργότερα, εξυψώθηκε, και δικαιολογημένα, σε πλάστη του κόσμου, μιας και δημιούργησε όλους τους γιούς που συναπάρτιζαν την πρώτη μάζα. Ήταν το ιδεώδες καθενός από αυτούς, ενώ τούς προκαλούσε φόβο και ταυτόχρονα σεβασμό, πράγμα που αργότερα έδωσε την έννοια του ταμπού.
*
Για τον πατέρα της αρχέγονης ορδής έχουμε δεχτεί ότι λόγω της σεξουαλικής του αδιαλλαξίας επέβαλε σε όλους τους γιούς του την αποχή και τούς ώθησε, έτσι, σε στοχοανεσταλμένους δεσμούς, ενώ επεφύλαξε για τον εαυτό του μια ελεύθερη σεξουαλική απόλαυση και, κατ' αυτόν τον τρόπο, παρέμεινε ασύδοτος.
Sigmund Freud, Ψυχολογία των μαζών και ανάλυση του Εγώ (μτφρ. Β. Πατσογιάννης, έκδ. Πλέθρον, Αθήνα 2014, σσ. 85, 86, 91, 101-102, 108).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου