παραβολή εν τη πράξει

Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος [...] συσχετίζει το γεγονός αυτό
[ενν. της θριαμβευτικής εισόδου στα Ιεροσόλυμα]
με τη μεσσιανική προφητεία του Ζαχαρία,
ο οποίος βλέπει τον Μεσσία ως «βασιλέα» να «έρχεται»
και να είναι «δίκαιος και σώζων, πραΰς
και επιβεβηκώς επί υποζύγιον και πώλον νέον»
και καλεί τη Σιών να χαρεί «σφόδρα» (Ζαχ. 9, 9· Ματθ. 21, 5).*

Πολλοί ερμηνευτές Πατέρες και σύγχρονοι εξηγητές αναφέρονται συχνά στο συμβολισμό του επεισοδίου της συκής. Αρκετοί μάλιστα ομιλούν για «παραβολή εν τη πράξει». Με αυτή την έννοια κατανοούμε και γιατί ο Ευαγγελιστής Λουκάς αντί του συγκεκριμένου αυτού επεισοδίου μάς διέσωσε κάποια σχετική παραβολή του Ιησού που αναφέρεται στην ακαρπία κάποιας συκής, η οποία ενώ ήταν φυτευμένη σε αμπελώνα και κάτω από τις καλύτερες συνθήκες δεν έδινε καρπούς επί σειράν ετών και ο γεωργός προβληματίζεται για την αποκοπή και την εκρίζωσή της (Λουκ. 13, 6-9).

Με όλα αυτά ο Ιησούς θέλει να φανερώσει ότι ο καιρός της κρίσης έχει φθάσει και η κρίση θα γίνει βάσει των καρπών και όχι των φύλλων. Όλοι αυτοί που, τελικά, δεν φέρνουν καρπούς άξιους της κλήσης τους θα απορριφθούν· «παν ουν δένδρον μη ποιούν καρπόν καλόν εκκόπτεται και εις πύρ βάλλεται» (Ματθ. 3, 10) και «ο μένων εν εμοί καγώ εν αυτώ, ούτος φέρει καρπόν πολύν, ότι χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν. Εάν μή τις μείνη εν εμοί, εβλήθη έξω ως το κλήμα και εξηράνθη, και συνάγουσιν αυτά και εις το πύρ βάλλουσι και καίεται» (Ιωάν. 15, 5-6).

Και επειδή, καθώς τονίζει ο Ευαγγελιστής Μάρκος, τότε «ουκ ήν καιρός σύκων» (Μάρκ. 11, 13), σημαίνει ότι ο Ιησούς δεν αποξήρανε τη συκή, γιατί δεν τούς έδωσε καρπούς να γευθούν, αλλά διότι ήθελε να προβάλει με έμφαση είτε με το λόγο είτε με την πράξη κάποια σκληρή αλήθεια. Και η αλήθεια αυτή ήταν ότι τα επικείμενα γεγονότα των Παθών και του Σταυρού θα έφερναν πραγματική κρίση στους πιστούς και στον κόσμο όλο.

*

Η διήγηση αυτή [ενν. Ιωάν. 8, 4-11] περί της πόρνης γυναίκας έχει απασχολήσει πολύ τους ερμηνευτές, γιατί απουσιάζει από πολλούς κώδικες. Επίσης πολλοί πατέρες της Εκκλησίας δεν την μνημονεύουν και δεν αναφέρονται καθόλου στο περιστατικό αυτό. Η απουσία μάλιστα από τους συνοπτικούς Ευαγγελιστές ενέτεινε τη συζήτηση μεταξύ των εξηγητών σχετικά με την αυθεντικότητα της διήγησης του Ιωάννη.

Πάντως, ανεξάρτητα από τα συμπεράσματα της φιλολογικοκριτικής έρευνας επί του σημείου αυτού, εάν δηλαδή προέρχεται από το χέρι του Ιωάννη ή από μεταγενέστερη προσθήκη, είναι γεγονός ότι η Εκκλησία αναγνώρισε την ενσωμάτωσή της στο Δ΄Ευαγγέλιο και αποδέχθηκε την κανονικότητα του περιεχομένου της διήγησης αυτής.

Από πολλούς εξηγητές θεωρείται ότι η περικοπή αυτή ανήκει σε μια αρχική ιουδαιοχριστιανική παράδοση και αναφέρεται αμέσως στις τεταμένες σχέσεις που δημιουργήθηκαν μεταξύ του Ιησού και των Γραμματέων και Φαρισαίων.

Γι' αυτό και η κατανόηση του επεισοδίου πρέπει να γίνει σε συσχετισμό με την ατμόσφαιρα και τα γεγονότα των ημερών εκείνων, καθώς και με τη συνεχώς αυξανόμενη σύγκρουση του Ιησού με τους αντιπάλους του (Ιωάν. 7, 53 - 8, 11).

Είναι μάλιστα ενδεικτικό, ότι μετά το επεισόδιο με την πόρνη γυναίκα, οι αντίπαλοι αποχωρούν ταπεινωμένοι αυτή τη φορά. Το μίσος όμως και η αντίθεσή τους έγιναν ακόμη απειλητικότερα κατά του Ιησού.

Γεώργιος Πατρώνος, Η ιστορική πορεία του Ιησού από τη φάτνη ώς το κενό τάφο (έκδ. Δόμος, Αθήνα 1991, σσ. 459-460, 447). -Το motto εκ του ιδίου (ό.π., σ. 457).