γυναικείες θεότητες της νεολιθικής

Στο Τσατάλ Χουγιούκ, η γυναικεία μορφή δεσπόζει σε σχηματικά και μνημειακά ανάγλυφα, στον βόρειο ή δυτικό τοίχο των οικιακών ιερών, όπου εικονίζεται, με ανοιχτά χέρια και πόδια, να γεννά ταύρους (ή κατ' εξαίρεσιν κριάρια), τα γλυπτά βουκράνια των οποίων βρίσκονται διαδοχικά τοποθετημένα κάτω από αυτήν και μοιάζουν να βγαίνουν από μέσα της.

[...] σε ένα περίφημο ειδώλιο του Τσατάλ Χουγιούκ η Θεά, παχύσαρκη, τίκτει καθισμένη σε θρόνο που πλαισιώνεται από πάνθηρες. Στο Χατζιλάρ, η ίδια μορφή, καθισμένη σε πάνθηρα, κρατά στην αγκαλιά της άλλοτε ένα παιδί και άλλοτε ένα μικρό άγριο ζώο. Με τον τρόπο αυτό, λοιπόν, συγκλίνουν οι ιδέες της γονιμότητας, της μητρότητας, της βασιλείας και της κυριαρχίας επί των αγρίων ζώων σε σουρεαλιστικές συναθροίσεις, που απορρέουν από τον κόσμο του φαντασιακού. Βρίσκονται εδώ όλα τα χαρακτηριστικά της Θεάς-Μητέρας που θα κυριαρχήσει στο ανατολικό πάνθεον έως την εμφάνιση του αρσενικού μονοθεϊσμού του Ισραήλ.

Jacques Cauvin, Γέννηση των θεοτήτων, γέννηση της γεωργίας. Η επανάσταση των συμβόλων στη Νεολιθική Εποχή (μτφρ. Σ. Πρέβε, έκδ. Πανεπ. Εκδ. Κρήτης, Ηράκλειο 2004, σσ. 25, 26).