Αλλά σημειωτέον ότι
εγώ σάς εζήτησα ενεστώς,
και σείς μού προσφέρετε τρόπον τινά
μέλλον. Τούτο είναι δεσμά.*
[...] Οι ιδέες που παραδέχουμαι έχουν σώμα και υπόσταση, και γι' αυτό τις λέω σκοτεινές. Μπορούν, είναι ικανές να πείσουν τις αισθήσεις. Οι ιδέες αυτές ανεβαίνουν από μέσα μας και εκρήγνυνται σαν άνθη στον έξω κόσμο.
Συνεχίζοντας την παρομοίωση της ιδέας με τον κόσμο της βλαστήσεως, μπορούμε να διακρίνουμε στην υπόστασή της διάφορα στάδια, ανάλογα κάπως με τα στάδια της φυτικής καλλιέργειας και αναπτύξεως. Ίσως εντέλει και συνολικά η ιδέα να μην είναι παρά η φυσική ακολουθία της καλλιέργειας του αντικειμένου κόσμου μέσα στην υποκειμενική ψυχή.
Επόμενα μπορούμε για ιδέα να πάρουμε και άλλα στάδια της εσωτερικής ανόδου και αναπτύξεως, εκείνα επί παραδείγματι που δεν είναι καθόλου άνθη, το μακρόχρονο υπόγειο στάδιο των αλλοιώσεων που υφίσταται ο σπόρος. Το στάδιο τούτο δε μπορεί ν' αρνηθεί κανείς πως αναγκαστικά, όσες σχετικές διαφωτίσεις και αν γίνουν, παραμένει κατά βάση σκοτεινό. Αν πάλι πεισθούμε αρχικά για την σκοτεινάδα των ριζών, κατόπι δεν είναι δύσκολο να πεισθούμε και για την σκοτεινότητα του λουλουδιού.
Μ' αυτό δε θέλω να εμπνεύσω κανενός είδους απαγόρευση, ώστε βγαίνοντας στους αγρούς να διστάζετε να κόψετε αγκαλιές λουλούδια. Είναι γεμάτα ομορφιά και στολίζουν πλούσια το σπίτι. Αλλά τούτο μόνο· μην πιστέψετε ποτέ ότι κόβοντας τα λουλούδια, συναποκομίζετε και το μέγα μυστήριο της αγάπης που τα γεννά.
Μια τέτοια αγάπη ή φύση είναι και ο κόσμος των ιδεών που προβάλλει ο Πλάτων. Δε θα τολμούσα να αναφερθώ με τόση έμφαση στην πραγματικότητά του, αν όλα δεν με έπειθαν σχετικά τον τελευταίο καιρό, που δεν κάνω άλλο από το να περιδιαβάζω στους λειμώνες του.
Επ' αυτού πρέπει να ομολογήσω ότι δεν συνετέλεσαν ολίγο οι ανοιξιάτικοί μου περίπατοι στο κοντινό προς την πόλη μας δάσος Κουρί, με τα ωραιότατα χορτοβριθή λιβάδια του. Ήταν δυνατό, βλέποντας τα παράξενα φυτικά είδη Όρχις και Όφρυς, να μην τρέξω να δρέψω ποικιλόμορφες ομορφιές, γεμίζοντας την αγκαλιά μου με ιδέες; [...]
Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης, Αρχιτεκτονική της σκόρπιας ζωής, Α'. Κι επέτειος σήμερα της κοιμήσεώς του (1993).
-----
* Στο motto όμως φρασούλα του κυρ-Αλέξανδρου από τας Αθήνας σταλμένη προς τον ιερέα πατέρα του, τη 14η Ιανουαρίου 1871, εν Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Αλληλογραφία (έκδ. Δόμος, Αθήνα 1992, σ. 21).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου