Αυτό που ονομάζουμε προπατορικό αμάρτημα ή δυσφορία του πολιτισμού
ίσως τελικά να είναι η επιθυμία που δεν μπορεί να γιατρευτεί
από την πρωταρχική κανιβαλική της βιαιότητα απέναντι στη μητέρα
που μάς επέβαλε τον απογαλακτισμό...*
Η μοναξιά, οδύνη μετά τους αναπόφευκτους αποχωρισμούς που αναδεικνύουν το άτομο, μέσω του σώματός του, στον χώρο και στον χρόνο -«τα απτά όριά του»-, καθιστώντας το πλάσμα μοναδικό, είναι επίσης το αίσθημα που επιτρέπει στους ανθρώπους να εδραιώνουν μέσω της γλώσσας λεπτούς δεσμούς πέραν του χώρου και πέραν του χρόνου. Από εκεί αντλεί οίστρο η συμβολική λειτουργία του ανθρώπινου όντος ώστε, από το όλον των αναγκών και των επιθυμιών, να πλάθονται ευρηματικά γλωσσικοί δεσμοί που μεταδίδονται υπερβαίνοντας τα αισθητηριακά όριά τους.
Το οξύ αίσθημα μοναξιάς που γεννά η απαγορευμένη επιθυμία – η οποία είναι αδύνατο να πραγματωθεί με άμεσο τρόπο- ωθεί το ανθρώπινο πλάσμα να την εκδηλώσει αναστέλλοντας την ορμή, το πλεόνασμα ζωής που εμπεριέχει, και να τη στρέψει προς τη δημιουργικότητα αντί της τεκνογονίας. Αυτή ακριβώς η επιθυμία, που απαγορεύεται να εκδηλωθεί εντός των ορίων του σώματος όταν βρίσκεται σε άμεση επαφή με το σώμα ενός άλλου, δίνει στον άνθρωπο την ικανότητα να εκφράζεται μέσω της εργασίας, να συμπράττει και να απολαμβάνει τους καρπούς της από κοινού με τους άλλους, να συναλλάσσεται με απώτερο σκοπό το έχειν και την εξουσία, αλλά επίσης και με μόνο σκοπό τη δωρεά αγάπης.
Αυτή ακριβώς η επιθυμία κάνει να ακμάζουν οι τέχνες και οι επιστήμες, τιμή και γόητρο κάθε πολιτισμού, μαρτυρία και σιωπηλή δωρεά αγάπης εκ μέρους ατόμων από αλλοτινούς καιρούς, από πολιτισμούς παλαιούς, πέραν του χρόνου που τούς είδε να βυθίζονται στον θάνατό τους. Από αυτούς τους επιθυμούντες που χάθηκαν, αυτούς που, χωρίς να το συνειδητοποιούν στην εποχή τους, υπήρξαν εξάγγελοι του πραγματικού, αυτούς που ευόδωσαν έργα αγάπης πλασμένα στη γλώσσα που μάς παρέδωσαν, στην ύλη την οποία σημάδεψαν με τη βούληση να φθάσουν ώς εμάς, δεχόμαστε τα δημιουργήματά της επιθυμίας τους, η οποία συναντά τη δική μας προτρέποντας να μεταδώσουμε με τη σειρά μας, μέσω της εργασίας μας, τους καρπούς της δικής μας επιθυμίας, περιστοιχισμένοι από τη μοναξιά που όλοι γνωρίζουμε. Αυτή η επιθυμία μάς προτρέπει να συνδεθούμε με εκείνους που έχουμε αποχωριστεί και να αφήσουμε τα έργα μας ως μαρτυρία για τις επερχόμενες γενεές.
Φρανσουάζ Ντολτό, Για τη μοναξιά (μτφρ. Ελ. Κούκη, έκδ. Σμίλη, σσ. 42-43). - Το motto εκ της ιδίας (ό.π., σ. 44).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου