- Το έργο του Παπαδιαμάντη έχει δώσει ερείσματα για διαφορετικές αναγνώσεις. Ο κοσμοκαλόγερος των ελληνικών γραμμάτων έχει ιδωθεί και από την ψυχαναλυτική σκοπιά ως ένας άνθρωπος συμπλεγματικός, με καταπιεσμένη σεξουαλικότητα, και γι' αυτό ενοχικός... Υπάρχει ένας κρυφός Παπαδιαμάντης πίσω από τα κείμενα τον οποίο με αυτές τις προσεγγίσεις σταδιακά ανακαλύπτουμε;
"Μού θυμίζετε πράγματα στα οποία είμαι αλλεργικός. Η ψυχαναλυτική ερμηνεία του βίου και του έργου του Παπαδιαμάντη δεν φελάει ντιπ καταντίπ. Ο Παπαδιαμάντης είναι άνθρωπος "εκκλησιασμένος" και δεν τον πιάνουν οι μοντέρνες σολομωνικές. Ακριβώς γι' αυτό ο Κωστής Μπαστιάς, άνθρωπος κάθε άλλο παρά άβγαλτος στον κόσμο, μυκτήριζε όλα τα φληναφήματα για καταπιεσμένη σεξουαλικότητα και τα ρέστα. Αν υπάρχει ένας άλλης τάξεως και άλλης γλώσσας χαρακτηρισμός, αυτός είναι "αγωνισμένος και λυτρωμένος". Ανήκει στον καλύμνιο ποιητή, πεζογράφο και φίλο του Παπαδιαμάντη της Δεξαμενής Γιάννη Κλ. Ζερβό. Δεν ειπώθηκε για τον Παπαδιαμάντη, αλλά τού ταιριάζει όσο σε ελάχιστους άλλους. Κανένας κρυφός Παπαδιαμάντης δεν υπάρχει στα κείμενά του".
Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος, "Δεν υπάρχει κρυφός Παπαδιαμάντης", Συνέντευξη στη Λαμπρινή Κουζέλη, στο ΒΗΜΑ της Κυριακής 22-5-2011. Προλογική αναφορά εν είδει σχολίου για τον συνεντευξιαζόμενο: "'Εχει αφιερώσει τριάντα χρόνια από τη ζωή του στον Σκιαθίτη. 'Εχει επιμεληθεί την πεντάτομη κριτική έκδοση των Απάντων του. Και εξομολογείται στο «Βήμα» γιατί ο συγγραφέας του "Βαρδιάνου στα σπόρκα", εκατό χρόνια από τον θάνατό του, εξακολουθεί να μας αιφνιδιάζει". Και ως προτροπή εκειδά κι η κατακλείδα:
Ο αναγνώστης να αρχίσει με:
1. Τον Βαρδιάνο στα σπόρκα, καλή προτύπωση της σημερινής μας κατάντιας.
2. Τα ρόδιν' ακρογιάλια, που άρεσαν και στον Αλεξανδρινό.
3. Την προκλητικότατη για τις σημερινές μας αντιλήψεις Νοσταλγό.
4. Τον Φτωχό 'Αγιο.
5. Τη μετάφραση του μυθιστορήματος Ο Μαξιώτης του Χωλλ Κέιν.
-----
Υ.Γ. O Μεγαλέξανδρος (της νεωτέρας παραδόσεως), όπως πάντοτε θα αποκαλώ εγώ τον Παπαδιαμάντη, βάλλεται την σήμερον πανταχόθεν. Δέχομαι την σκοτεινότητα της γραφής του, όσον αφορά την λεπτομερή καταγραφή των 'κακουργιών' του λαού, αλλά την ερμηνεύω μέσα από την διάσταση του 'ιερού', του οποίου μετέχει ένας/κάθε αληθινός δημιουργός. Ο 'Μεγαλέξανδρος', ως γνήσιος 'κολλυβάς' (γι' αυτό και 'έξω βάλλει' τον εισρέοντα στην κοινωνία της εποχής του ευσεβισμό, αλλά και κάθε δεισιδαιμονία), αναλαμβάνει να 'εξομολογήσει' τον λαό (αυτόν τον οποίο συναναστράφηκε) και τα κρίματά του, για 'να μην παρασταθεί (σύμπας αυτός ο λαός) ενώπιον του Κριτού, του Παλαιού των Ημερών, του Τρισαγίου, γυμνός και τετραχηλισμένος'... Για να φέρει, δηλαδή, τούτον τον (και κάθε) κακοδαίμονα λαό στο φως του Θεού. Είναι τόση η προσήλωσή του στο κακό μέσα στο έργο του, όση και η άβυσσος της ψυχής των ανθρώπων (και ημών των ιδίων). Νομίζω πως αυτή η ερμηνεία λείπει από το στερέωμα (εν έτει 2011ω, το και έτος Παπαδιαμάντη λεγόμενο) και όσο δεν ακούγεται τον αδικεί. Σε αντίθεση με τον σύγχρονό του, κοφτερό στο πνεύμα, Αλεξανδρινό, που 'τον επήρε αγκαλιά και τον εσυλλάβισε' (άλλως πως δεν κατανοείται πώς τον κατανόησε - πρώτος μάλιστα από πολλούς κατοπινούς) οι σμερινοί δεν γρικούν από Μεγαλέξανδρο! Και μάς προβάλλουν την δική τους ανάγνωση. Την προσημείωση πρώτος διάλεξε ο πολύς εκείνος καθ. κος Δημαράς. Και έχασε οικτρά! Ο ίδιος εγώ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου