Σε αντίθεση με τη φραγκο-κανταβρική ζωομυθολογία, η Γυναίκα και ο Ταύρος της Νεολιθικής φαίνονται, στην Εγγύς Ανατολή, θεότητες που αναδύθηκαν στη 10η χιλιετία και διαδόθηκαν σε ολόκληρο τον αρχαίο ανατολικό κόσμο. Η Θεά, συνοδευόμενη από έναν αρσενικό πάρεδρο που ταυτίστηκε με τον ταύρο, θα γίνει το κλειδί ενός ολόκληρου θρησκευτικού συστήματος που οργανώνεται γύρω της. Τα Υπέρτατα αυτά Οντα θα μπορούν να αλλάζουν μορφή ανάλογα με τις περιοχές του κόσμου. Ο «μεγάλος αρειανός θεός» της περιοχής της Σαχάρας επιβάλλεται ως μια πελώρια ανθρωπόμορφη σιλουέτα, θηλυκή ή άφυλη, η οποία δεσπόζει των μικρών ανθρώπινων μορφών με τα υψωμένα χέρια, σε στάση προσευχής. Το ίδιο ακριβώς και ο «Κριός με τη σφαίρα» της νότιας περιοχής του Οράν με την παρόμοια συνοδεία, ή ο βούβαλος του Κεφ Μεκτούμπα και πολλά άλλα παραδείγματα. Το θέμα της «δέησης» εισάγει μεταξύ θεού και ανθρώπου μια εντελώς καινούργια σχέση υποταγής. Το κοινό ωστόσο στοιχείο των παραστάσεων αυτών είναι ότι εμφανίζονται όλες, στην αρχή της Νεολιθικής, στις αντίστοιχές τους περιοχές, πριν εξαπλωθούν παραπέρα.
Επισυνέβη, λοιπόν, ένα γεγονός που συνδέεται με τον ψυχισμό. Το ορίσαμε ως μια νέα σχάση στους κόλπους του ανθρώπινου φαντασιακού, ανάμεσα σε ένα «υψηλό» και ένα «χαμηλό», ανάμεσα στην τάξη της προσωποποιημένης και κυρίαρχης θεϊκής δύναμης και σε εκείνη μιας καθημερινής ανθρωπότητας, της οποίας η εσωτερική προσπάθεια προς την τελειότητα εκείνη που την υπερβαίνει μπορεί να συμβολιστεί με τα υψωμένα χέρια των δεομένων. Ως παγκόσμια Γεννήτορας, η Θεά έχει εμφανή «βασιλικά» χαρακτηριστικά, με ουσιαστικότερο όλων, στην Ανατολία, τον θρόνο της από άγρια ζώα. Μπορούμε εόκολα να τον ερμηνεύσουμε ως θρόνο όταν, διατρέχοντας νοερά την αντίστροφη πορεία της ιστορικής σειράς, αναλογισθούμε τους υστερότερους θρόνους των πρώτων ανατολικών μοναρχιών, οι οποίοι αποτελούν πλέον έπιπλα, με ερεισίχειρα, όμως, λαξευμένα σε σχήμα ακριβώς προτομής άγριου ζώου. Γνωρίζουμε ότι, τη στιγμή που θα εμφανιστούν τα πρώτα κράτη και η ανθρώπινη κοινωνία θα αστικοποιηθεί και θα διαστρωματωθεί, ο ηγεμόνας στη Μεσοποταμία και στην Αίγυπτο θα είναι απλός εκπρόσωπος της θεότητας μεταξύ των ανθρώπων, και ότι θα δανειστεί, επομένως, από το θρησκευτικό φαντασιακό τις ιδιότητες που θα συμβολίζουν το λειτούργημά του.
Jacques Cauvin, Γέννηση των θεοτήτων, γέννηση της γεωργίας. Η επανάσταση των συμβόλων στη Νεολιθική Εποχή (μτφρ. Σ. Πρέβε, έκδ. Πανεπ. Εκδ. Κρήτης, Ηράκλειο 2004, σσ. 77-78).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου