ήδη ο παλαιολιθικός άνθρωπος έδινε νόημα στο σύμπαν

[…] ο άνθρωπος της Παλαιολιθικής δεν επιχείρησε ποτέ να συμβάλει ο ίδιος στον πολλαπλασιασμό των ζώων και των φυτών που κατανάλωνε.

Η συνειδητή υπεροχή του πάνω στο ζωικό βασίλειο είναι, ωστόσο, έκδηλη από καιρό. Εδώ και περισσότερο από εκατό χιλιετίες, ο άνθρωπος θάβει τους νεκρούς του. Είτε πρόκειται ήδη για μια πίστη στην επιβίωση πέρα από τη φυσική του εξαφάνιση είτε για την απλή επιθυμία να διατηρήσει για λίγο την ανάμνηση του εκλιπόντος, γίνεται πάντως αισθητή η ικανότητα της ανθρώπινης σκέψης να αποσπάται από το φυσικό παιχνίδι των γενεών, να διαλογίζεται την κατάστασή της και να μαρτυρεί, με ασυνήθιστες πρακτικές, ότι ο άνθρωπος δεν είναι ζώο όπως τα άλλα. Επιπλέον, ο άνθρωπος της Ανώτερης Παλαιολιθικής αποδεικνύει με την τέχνη του ότι η ίδια η φύση έχει γίνει για αυτόν ένα θέαμα: ότι βίσονες, άλογα και μαμούθ δεν αποτελούν μόνο ενδεχόμενα θηράματα, αλλά και «μορφές» που αναπαράγει το χέρι του στα τοιχώματα των σπηλαίων· και ότι, εντέλει, η εικονοπλασία αυτή έχει κάποιο νόημα. [...] Με λίγα λόγια, ο άνθρωπος υπήρξε ικανός χωρίς αμφιβολία από παλιότερα να «δίνει νόημα» στο σύμπαν, μόνο που η ικανότητά του αυτή δεν έχει αφήσει πρωιμότερα ορατά ίχνη.

Jacques Cauvin, Γέννηση των θεοτήτων, γέννηση της γεωργίας. Η επανάσταση των συμβόλων στη Νεολιθική Εποχή (μτφρ. Σ. Πρέβε, έκδ. Πανεπ. Εκδ. Κρήτης, Ηράκλειο 2004, σ. xx).