Τρίτη 19 Οκτωβρίου 2010

κουκουβάγια και θεά



"συ γαρ μ' εβιώσαο, κούρη"*

Σημειώσαμε ήδη, στον τομέα πάντοτε του τελετουργικού, την παρουσία της «θεϊκής» δυάδας «Γυναίκα-Ταύρος», που είχε εισαχθεί στο Μουρεϋμπέτ από την Κιάμια περίοδο. Ολα τα χωριά δεν ασπάζονται ωστόσο με τον ίδιο τρόπο το κοινό αυτό συμβολικό σύστημα. [...] Μια κάποια σπουδαιότητα φαίνεται, επίσης, να αποδίδεται σε ένα νυκτόβιο αρπακτικό που έχει επισημανθεί μία μοναδική φορά στο Μουρεϋμπέτ και υπάρχει, εδώ, σε ειδώλιο ή, έντονα σχηματοποιημένο, σε εγχάρακτο πλακίδιο. Χωρίς να φτάσουμε στο σημείο να επικαλεστούμε την κουκουβάγια της Αθηνάς, φέρνουμε στο νου τα, πλησιέστερα στο χρόνο και τον χώρο γυναικεία ειδώλια του Τελλ Μπρακ, στην Τζαζίρα της περιόδου Ουρούκ: η μορφή τους με τα πελώρια μάτια μοιάζει να βρίσκεται σταθερά μεταξύ κουκουβάγιας και θεάς, με την πρώτη να φαίνεται, κατά συνέπεια, το πουλί-συνοδός της δεύτερης.

[σημ. Πουλί που «βλέπει τη νύχτα». Με το χαρακτηριστικό αυτό που υπογραμμίζει την επιμονή στην απεικόνιση των ματιών της, η κουκουβάγια (ή γκιόνης) θα μπορούσε να αποτελεί, ήδη από τη Νεολιθική, ένα σύμβολο ψυχικών ή μαγικών δυνάμεων. Σε σχέση με την αμφισημία αυτή της Eye-Goddess από το Τελλ Μπρακ, ας σημειωθεί η εντεινόμενη εμμονή, στη νεολιθική εικονογραφία, στα μάτια των γυναικείων θεοτήτων].


Jacques Cauvin, Γέννηση των θεοτήτων, γέννηση της γεωργίας. Η επανάσταση των συμβόλων στη Νεολιθική Εποχή (μτφρ. Σ. Πρέβε, έκδ. Πανεπ. Εκδ. Κρήτης, Ηράκλειο 2004, σσ. 44, 282 σημ. 24).



-----
Στο motto το ομηρικό ημιστίχιο θ' 468, λέξεις με τις οποίες αποχαιρετά ο Οδυσσέας την Ναυσικά ευχαριστώντας την που τού έσωσε την ζωή!


Δεν υπάρχουν σχόλια: