κατέγραφον δ’ εις τους τοίχους

[οι εισβολείς] εκπαθείς όντες προς τας ωφελείας...
(= ξαναμμένοι από τον πόθο της λαφυραγωγίας...) *

Με τη σκέψη δηλαδή των κακουργημάτων που είχαν διαπράξει οι Αιτωλοί στο Δίο και τη Δωδώνη (πρβλ. Ιστοριών Δ' 62 & 67), [οι Μακεδόνες] έβαλαν φωτιά στις στοές [του Θέρμου] και κατέστρεψαν τα υπόλοιπα πολύτιμα αφιερώματα –μερικά μάλιστα ήταν κομψοτεχνήματα που στοίχησαν πολύ (: και πολλής επιμελείας ένια τετευχότα και δαπάνης). Και δεν έκαψαν μόνο τις οροφές, αλλά ισοπέδωσαν εντελώς τις στοές. Γκρέμισαν και τα αγάλματα (: ανέτρεψαν και τους ανδριάντας), που ήταν πάνω από δυο χιλιάδες, και πολλά τα έσπασαν εκτός από εκείνα που είχαν μορφή θεών ή επιγραφή που αναφέρονταν σε θεούς (: πλην όσοι θεών επιγραφάς ή τύπους είχον). Αυτά δεν τα πείραξαν (: απέσχοντο). 'Εγραφαν στους τοίχους και το στίχο –ήταν τότε σε όλα τα χείλη- του Σάμου, που η ποιητική του δεξιότητα τότε άρχιζε να φαίνεται. Ο Σάμος ήταν [...] σύντροφος του βασιλιά. Ο στίχος ήταν: Βλέπεις πού χτύπησε του Δία το βέλος; (: οράς το δίον ού βέλος διέπτατο;)

Γράφει ο Πολύβιος [Ιστοριών Ε' 9 (μτφρ. Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλος, έκδ. Στιγμή, Αθήνα 1998, σσ. 26-27)] για τα αντίποινα που επέβαλε ο Φίλιππος της Μακεδονίας, το 218 π.Χ., στους Αιτωλούς και στην πόλη τους, το Θέρμο. 'Οπου γίνεται αναφορά και σε αρχαία graffiti! με ευφυή στιχάκια, διότι κατά τον μεταφραστή "η σημασία του παρατιθέμενου στίχου πολλαπλασιάζεται λόγω της θέσης της λέξης δίον, με αποτέλεσμα η οποιαδήποτε μετάφραση-μεταγραφή του να περιορίζει πολύ αυτό το «σημαντικό» παίγνιο" (ό.π., σ.27, σημ.6).




-----
* Το motto όμως εκ του Πολύβιος, Ιστοριών Δ' 58 (μτφρ. Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλος, έκδ. Στιγμή, Αθήνα 1997 [α' Γαλαξίας 1971], σσ. 114-115).


Υ.Γ. 1. Στέκομαι σε κείνο το 'εκπαθείς', το οποίο προσάπτει ο αρκάς ιστορικός στους Αιτωλούς εισβολείς της αχαϊκής Αιγείρας περί το 219 π.Χ., λέξη που έρχεται να επαναδιατυπώσει όλην την ύλην του 'πάθους'. Για τα 'πάθη' όμως, ίδε προηγούμενες αναρτήσεις φίλε αναγνώστη. Το πάθος, λοιπόν, ήδη από την προχριστιανική εποχή, αποβαίνει, συνήθως, ολεστήριον για τον παθόντα και ολέθριον για τον φέροντα (πάσχοντα).

2. Στέκομαι και στην θεοσέβεια εκείνων των λαών (ιστορικών μας προγόνων της προχριστιανικής, το ξαναλέω, εποχής), όπως τουλάχιστον την αναδεικνύει το γεγονός της μη ανατροπής των αγαλμάτων των θεών εν μέσω κοινότυπων λεηλασιών και βιαιοπραγιών κατά ομοεθνών!.

3. Η παράγραφος ωστόσο είναι ενδεικτική και για την σωτήρια για την πόλη τους αντίδραση τινών εκ των Αιγειρατών. Τούτα σημείωνα απ' αφορμή του αρχαίου κειμένου, ο ίδιος.