πάντα μοι έξεστιν, αλλ' ου πάντα συμφέρει∙ πάντα μοι έξεστιν,
αλλ' ουκ εγώ εξουσιασθήσομαι υπό τινος.
αλλ' ουκ εγώ εξουσιασθήσομαι υπό τινος.
απ. Παύλος (Α' Κορ. ς' 12)
Το πιο αγαπητό από τα έργα του Μάρκου είναι τα διακόσια κεφάλαια Περί νόμου πνευματικού. Πρόκειται για ερμηνευτική ανάπτυξι όσων ο Απόστολος Παύλος αναφέρει περί πάλης του χριστιανού κατά της αμαρτίας στο έβδομο κεφάλαιο της Προς Ρωμαίους επιστολής (στ. 14-25). Ερμηνευτική στην προοπτική της ασκητικής βιοτής, την οποία είχε περιγράψει, όπως είδαμε, ο Ευάγριος. Και για τον Μάρκο σκοπός της μοναστικής ασκήσεως είναι η έξοδος από τον κλοιό της αμαρτιάς ως πνευματικού θανάτου μας. Η αμαρτία δεν κληρονομείται: το Βάπτισμα καθαρίζει την ψυχή από κάθε δαιμονική παρουσία, οπότε μόνο με νέα πτώσι μάς ξανακυριεύει ο θάνατος. Εάν η αμαρτία είναι καρπός ελεύθερης βουλήσεως, ο θάνατος δεν αποτελεί μόνο βιολογικό φαινόμενο αλλά και της βουλήσεως φθορά. Αντιστοίχως η τελειότης ξεπερνά τις αρετές που τιμούσαν οι Στωικοί και ανεγνώριζε ο μωσαϊκός νόμος, για να συνδεθή με τον σταυρό του Χριστού, την προσφορά της θυσίας. Το οποίον σημαίνει ότι στον αγώνα της σωτηρίας του ο άνθρωπος κερδίζει κατά την εσωτερική διάθεσι και όχι κατά τα εξωτερικά του έργα. Μέσω της προσευχής η εικόνα του Θεού παίρνει το σχήμα Χάριτος επάνω μας, οπότε το έργο των εντολών συμπυκνώνεται για τον προσευχόμενο ασκητή στην πνευματική ελπίδα. Οι προσβολές των λογισμών ταράζουν τον νού, αλλά η αμαρτία δεν έγκειται σ' αυτές∙ έγκειται στην συγκατάθεσί του απέναντί τους, κάτι που ανατρέπεται εφ' όσον καθαρισθή από τα ποικίλα παράσιτα. 'Οταν η προσευχή διώξη τις εικόνες του κόσμου και τους λογισμούς ο νους εγκαταλείπει τα αισθητά και τις ιδέες τους και εισέρχεται στον άυλο χώρο της θεογνωσίας. Εκεί βιώνει την αυθεντική ειρήνη, ενώνεται σε μιάν έκστασι αγάπης με τον Θεό και δέχεται αναγεννητικά το Πνεύμα του. Στην υπερβατική τούτη ένωσι του νου με τον Θεό πραγματώνει τον σκοπό της η ασκητική απάθεια.
Στέλιος Ράμφος, Το αδιανόητο τίποτα. Φιλοκαλικά ριζώματα του νεοελληνικού μηδενισμού. Δοκίμιο φιλοσοφικής ανθρωπολογίας (έκδ. Αρμός, Αθήνα 2010, σ. 168).
-----
Το motto δεν το έθεσε εκειδά ο συγγραφέας, αλλ' εγώ. Από τον Απόστολο της Κυριακής του Ασώτου. Ο ίδιος. Βαρύγδουπος.
2 σχόλια:
Ασκητική απάθεια; Σε απλά ελληνικά, "σταρχιδισμός"!!!
Το πιό εύστοχο ειναι ο τίτλος του βιβλίου.Το αδιανόητο τίποτα. Χαρακτηρίζει υπέροχα, συγγραφέα , περιεχόμενο και...αναγνώστες.
Μήπως να τα φτύσουμε όλα αυτά και να επιστρέψουμε με σοβαρότητα στο αξεπέραστο εκείνο "aude sapere";
Μια προσπάθεια δηλαδή, να βγούμε απ την ανωριμότητά μας όπως θα έλεγε κι ο φίλος μας ο Καντ;
Αν είσθε πανεπιστημιακός (όπως υποψιάζομαι), θα έλεγα να αφήσετε τους ανόητους αυτούς προβληματισμούς για τους μικρόνοους και φοβισμένους ενορίτες του αγίου παχωμίου.
Αλλιώς δε βλέπω μέλλον για την παιδεία στη χώρα μας.
Εκτός αν προσεγγίζετε το θέμα επιστημονικά. Ως ψύχωση.
Δεν έχω πιστεί ανώνυμε πως ο σύγχρονος στοχαστής με τον τίτλο αυτό τον οποίο επέλεξε για το ογκώδες βιβλίο του αποφαίνεται τελεσίδικα για το α-δι-ανόητο τίποτα. Μάλλον κάτι άλλο θέλει να μάς πεί. Ας ανατρέξουμε στις σελίδες του, όπως η ως άνω αναφορά στον φιλοκαλικό ασκητή Μάρκο. Εκτός κι αν εκτιμήσουμε πως απλώς κι ο πολύς κύριος Ράμφος αναζητά κορόϊδα για να πουλά χαρτούρα (τουτέστιν, βιβλία ανοικονόμητα). Ο αυτός.
Δημοσίευση σχολίου