η αθωότητα της ποιήσεως

Σωστό καθάριο κυπαρίσσι η Μάγδα, αριστερά παρά-

θυρο και φώς και κάτι μάτια ποταμοί, νόμιζες ανηφό-

ριζαν πουλιά. 

[...] 

στο μάτι, η Λίτσα ανάσκελα, έψιλον χρυσό, το νύχι

 κόκκινο, το δάχτυλο σαλεύοντας, το πόδι αργά, τεμπέ-

λικα, παίζοντας στο νερό,

φύκια, σχιστόλιθοι, όστρακα*

Υπάρχει, λοιπόν, το δραματικό πρόσωπο του ποιήματος εκτός της στιγμής που «γράφεται», εκτός της στιγμής που το ίδιο το ποίημα το παράγει ως αισθητική κατηγορία; Υπάρχει ένα γεγονός διαφορισμένο από το ποιητικό γεγονός (...) μέσα στο οποίο το ποιητικό γεγονός ανακαλύπτει τους δραματικούς του χαρακτήρες; Και εν τέλει, γράφει ο ποιητής την ιστορικότητα του προσώπου ή το πρόσωπο είναι το ίδιο μια στιγμή του ποιήματος χωρίς ιστορικότητα άλλη πέραν του παρόντος του ποιητικού λόγου;

Θα πρέπει να ξεκινήσουμε από την προϋπόθεση της ποιήσεως· και αυτή δεν είναι άλλη από την αθωότητά της. Η δημιουργική στιγμή του ποιητή εικονοποιεί αυτή την αθωότητα, θέτει τον κόσμο κάτω από τη λάμψη της πρώτης ματιάς, αυτής της ματιάς που ανυποψίαστη κινείται από το πάθος της να ιδεί, να δημιουργήσει έναν κόσμο αιώνιο πραγμάτων με μοναδική αφετηρία τα πράγματα και τις μορφές τους. Η αθωότητα της ποιήσεως βρίσκεται στο άτρεπτο του κόσμου της. Δεν γνωρίζει καμιά διάκριση και καμιά φθορά. Ο κόσμος της είναι ο κόσμος ενός αιώνιου παρόντος, μιάς απειρότητας που την ανιχνεύει πάντα μέσα στην περιοριστικότητα και το πεπερασμένο [...]

Ο κόσμος της ποιήσεως είναι ο κόσμος των πραγμάτων· και ένα μοναδικό πεπρωμένο που η μορφή των πραγμάτων επιβάλλει στον ποιητή είναι η ενέργεια εκείνη η μοναδική του λόγου που επιχειρεί να αποτυπωθεί «στο χαρτί με το μελάνι», να γίνει γραφή και πάθος για τη γραφή. Η ποίηση δεν γνωρίζει παρελθόν ούτε μέλλον· είναι η αθωότητα ενός διαρκούς παρόντος, μιας διαρκούς εικόνας που ταυτίζει την ομορφιά με την μορφή, που ανευρίσκει το πεπρωμένο της μέσα στην ενέργειά της να διαπερνά τα πράγματα και να αναζητά τις αιτίες της μέσα σε κάθε καινούργια εικόνα που απ' αυτά κατασκευάζει. Η αθωότητα της ποιήσεως είναι, λοιπόν, η αθωότητα της μορφής.

Στέφανος Ροζάνης, Η «μίμηση» της πραγματικότητας στη Θεία Κωμωδία του Δάντη (έκδ. Παρουσία, Αθήνα χ.χ., σσ. 38-40).

-----
 * Στο motto ολίγος, αλλά επαρκής, Τάκης Σινόπουλος, και δη και στίχοι από το πρώτο ποίημα της συλλογής «Νεκρόδειπνος» [1972], περιεχόμενη στην συγκεντρωτική έκδοση Συλλογή ΙΙ (έκδ. Ερμής, Αθήνα 1997, σσ. 66, 68).