τα τείχη των Αθηνών

Εφόσον η ακατανόητη κινησιολογία

της σαύρας ξαφνιάζει

δεν είναι εύλογη

η ακαριαία ακινησία της πέτρας; *

[...]

Το παλαιότερον όμως τείχος των Αθηνών που υπήρχε μέχρι του έτους 1778 ήτο ένα πολύ παράδοξον πράγμα. Απετελείτο δηλαδή από ερειπιωμένα κομμάτια των τειχών πάντων των αιώνων που επέρασαν από τας Αθήνας, και από τα εξωτερικά τοιχώματα των σπιτιών που ήσαν τοποθετημένα επίτηδες έτσι με την έξω αυτών πλευράν χωρίς παράθυρα, δια να συμπληρώνουν, όπως ήτο δυνατόν, τα κενά μέρη του ποικιλωτάτου αυτού τείχους.

Το τειχίον όμως του 1778 με τας επτά του πύλας, -μία από αυτάς είναι και η Καμαρόπορτα, λεγομένη και πόρτα της Βασιλοπούλας, δηλ. η γνωστή ως Πύλη του Αδριανού- το τειχίον αυτό, που εκτίσθη προς απόκρουσιν των τότε Τουρκαλβανικών επιδρομών, είχε μεγαλειτέραν περιφέρειαν του παλαιοτέρου και ήτο οπωσδήποτε ομοιόμορφον και κατά το ύψος και κατά το πάχος, και μόνον το προς οικοδομήν του υλικόν ήτο ποικιλώτατον· διότι, δια να κατασκευασθή το τειχίον αυτό, γρήγορα γρήγορα μάλιστα, εχρησιμοποιήθη πλην του υλικού των αρχαίων και μεσαιωνικών τειχών και το υλικόν παντός ετοιμορρόπου, ενίοτε και μη ετοιμορρόπου, βυζαντινού και αρχαίου ακόμη μνημείου, το οποίον είχον σεβασθή τόσοι αιώνες.

Ως εργάται εχρησιμοποιήθησαν στανικώς όλοι οι κάτοικοι της πόλεως, μεγάλοι και μικροί, άνδρες και γυναίκες, άρχοντες, νοικοκυραίοι, παζαρίτες και ξωτάρηδες.

Δια να εννοήσετε τί έγινεν, αρκεί να σάς είπω ότι του έργου προΐστατο ο περιβόητος Χατζαλής Χασεκής, κρατών ένα βούρδουλαν, με τον οποίον εκολάκευε την φιλοτιμίαν των κατοίκων.

[...]

Αυτό λοιπόν το κομμάτι των παλαιών Αθηνών ονομάζεται ακόμη και σήμερα από τους κατοίκους του Ριζόκαστρον, ως ευρισκόμενον εις την ρίζαν του Κάστρου, δηλαδή υπό τους βορεινούς βράχους της Ακροπόλεως.

Εκκλησίαι υπήρχον εις το Ριζόκαστρον πολλαί και παλαιαί. Ενοριακαί όμως ήσαν ο 'Αγιος Νικόλαος του Ραγκαβά, ο 'Αγιος Ιωάννης του Μαγγούτη και η Χρυσοκαστριώτισσα. Υπήρχε δε και παλαιόν μοναστήρι, το σήμερον χρησιμεύον ως Μετόχι του Αγίου Τάφου.

Δ. Γρ. Καμπούρογλου, Το Ριζόκαστρον (από τας παλαιάς Αθήνας). Ιστορικός Οδηγός (έκδ. Εστία 1920, ανατ. Καραβία, Αθήνα 2012, σσ. 7-8, 11).

*

η Υπηρέτρια ακτινοβολία συνεορτάζει

-----
* Στο motto σμικρό ποίημα του Γιώργου Βέλτσου, με τίτλο «Ερώτημα δεύτερο», εκ της συλλογής Στην Παράδεισο (έκδ. Πλέθρον, Αθήνα 1994, σ. 12), απ' όπου και ο καταληκτικός ως άνω στίχος (σ. 25).