Ενώ ο Ιμπραΐμ επετύγχανε τόσον εν Ακαρδία, αιφνίδιον κίνημα κατά της γραμμής της συγκοινωνίας του τον ανησύχησε. Ταραχώδης συνάθροισις 4 χιλ. Μεσσηνίων και Λακώνων κατέλαβεν εξ εφόδου την πόλιν Νησί, και μετά πείσμονα πάλην, καθ' ήν 50 εκ των εφορμώντων έπεσον, διεπέρασεν εν μαχαίρα τρεις λόχους πεζικού των Αράβων σταθμεύοντας εκεί. Ο σκοπός των ήτο εντούτοις να συλλέξωσιν την συγκομιδήν των σύκων και, αφού εξετέλεσαν τούτο, απεσύρθησαν εις τα απρόσιτα ύψη των.
*
Περί την 19 Σεπτεμβρίου [1825] η εκστρατεία εν Πελοποννήσω είχε συντελεσθή, και ο Ιμπραΐμ, του οποίου οι πόροι είχον αρχίσει να εκλείπωσι, έμενεν αργός, περιμένων στόλον και στρατόν εξ Αλεξανδρείας. Δι' όλου του θέρους, ο λοιμός έκαμνε θραύσιν εις Κορώνην, Μοθώνην και Νεόκαστρον, αλλά δι' υγιεινών προφυλάξεων τον απέκλεισεν έξω του στρατοπέδου του.
Ο Ιμπραΐμ Πασάς είχε στρατιωτικόν δαιμόνιον, και ηγάπα τον πόλεμον χάριν αυτού του πολέμου· εις το πεδίον έζη λιτώς όσον ο ελάχιστος στρατιώτης, αλλ' επεδείκνυεν εις τα καταλύματά του πολλήν μεγαλοπρέπειαν, στεγαζόμενος υπό ευρείαν σκηνήν από ινδικά σάλια, στεφομένην διά χρυσής σφαίρας, κ' εστρωμένην με περσικούς τάπητας και με μεντέρια από μεταξωτά του Λουγδούνου· πέριξ αυτής ήσαν κατεσκηνωμέναι αι μοίραι του στρατού του μετ' ανοικτών χώρων δι' ασκήσεις.
Εις τας μάχας συνείθιζε να περιέρχεται έφιππος όπισθεν των ταγμάτων του, κατακόπτων πάντα στρατιώτην δεικνύοντα κλίσιν να καταλίπη τας τάξεις. (Είς των αντιπάλων του (ο Γενναίος Κολοκοτρώνης) παρεδέχθη το ίδιον σχέδιον, περιπατών όπισθεν των ανδρών του μετά μεγάλης ράβδου, και μη φειδόμενος της χρήσεώς της).
Είχε την φιλοδοξίαν να θεωρήται ως πεπολιτισμένος πρίγκιψ, και ως είς των ηρώων της εποχής, ήτο ευπροσήγορος προς τους Ευρωπαίους, και τακτικά ελάμβανε τας γαλλικάς εφημερίδας, τας οποίας ο δραγομένος του, Αρμένιος, μετέφραζε δι΄αυτόν. Καίτοι δεν διεξήγεν ακριβώς τας εχθροπραξίας κατ΄αρχήν εξολοθρεύσεως, πολύ όμως απείχε τού να είνε μαλακός, κ' ενίοτε διέπραττε προς τέρψιν του πράξεις ιδιοτρόπου σκληρότητος.
Κατά την πρώτην άφιξίν του, εκολακεύετο ότι οι Έλληνες δυνατόν να επείθοντο να υποταχθώσι, και διά τούτο περιέστειλε την βαρβαρότητα του στρατού του, κ' εφέρθη μετ' ελευθεριότητος προς τους ηττημένους· αλλ' όταν είδεν ότι επέμενον εις την αντίστασιν, κατέστη αδιάφορος προς την διαγωγήν των στρατιωτών του, επιτρέπων αυτοίς να δουλαγωγώσι και να σφάζωσιν όσον ήθελον.
Οι επιφανείς μεταξύ των αιχμαλώτων του δεν εδοκίμαζον πολύ κακήν μεταχείρισιν, αλλ' η θέσις των άλλων ήτο αθλιότης αυτόχρημα. Αγορά είχε ανοιχθή εις Μοθώνην προς πώλησιν νεαρών προσώπων εκατέρου του φύλου, και οι έφηβοι αιχμάλωτοι, φορτωμένοι με σίδερα, σφραγισμένοι ως κτήνη, ανηλεώς τυπτόμενοι, και πολλάκις σφαζόμενοι από τους φύλακάς των, ριπτόμενοι την νύκτα εις δυσώδεις ειρκτάς, ειργάζοντο δι' όλης της ημέρας, εωσότου ετοιμασθώσι πλοία διά να τους μεταφέρωσιν εις Αίγυπτον, όπως αγγαρεύωσιν εκεί ως ανδράποδα διά το λοιπόν της ζωής των.
Το παλαιόν τουρκικόν σύστημα του αποκεφαλίζειν, ή ανατινάσσειν εκ κανονίου, πάντα άρρενα αιχμάλωτον ηλικίας υπέρ τα δεκαέξ έτη, δύναται να θεωρηθή οπωσούν φιλανθρωπότερον.
Αι δηώσεις του βεβαίως εμεγαλοποιήθησαν· έκαυσε τας οικίας (όχι μεγάλη ζημία εν Ελλάδι, όπου ευτελώς κτίζονται), και ήρπασε προς ιδίαν χρήσιν του συγκομιδάς, ποίμνια και αγέλας· αλλά δεν κατέστρεψεν ασκόπως τους ελαιώνας, τας συκάς και λεμονέας, τας αποτελούσας τον κύριον πλούτον της χώρας την οποίαν ήλπιζε τάχιστα να καταστήση κτήμα του.
Θωμάς Γόρδων, Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως (μτφρ. Αλ. Παπαδιαμάντης, έκδ. ΜΙΕΤ, Αθήνα 2015, τ. Γ΄, σσ. 52, 53-55).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου