Σάββατο 27 Απριλίου 2019

«παραγγελία» για τον νεκρό


«Οι μουσικοί ήχοι, σπάζουν τη νεκρική σιωπή και οι ζωντανοί, γιορτάζουν τη Λαμπρή, με τους δικούς τους ανθρώπους που έφυγαν». Πρόκειται για το μοναδικό ταφικό έθιμο στην Ελλάδα, στη Θεσπρωτία, στο χωριό Γηρομέρι Φιλιατών που αναβιώνει κάθε χρόνο την Δευτέρα του Πάσχα και «απαιτεί», τους οργανοπαίκτες στους τάφους. Κάτοικοι και συγγενείς νεκρών, πηγαίνουν μαζί με κλαρίνα, ντέφια, λαούτα και ακορντεόν, αμέσως μετά την θεία λειτουργία στον ιερό Ναό της Αγίας Παρασκευής, στο νεκροταφείο πάνω από τους τάφους. Εκεί γίνεται «παραγγελία» για τον νεκρό, να ακουστεί πάνω από τον τάφο του, το αγαπημένο τραγούδι του όσο ήταν στη ζωή. Στη συνέχεια, όλοι όσοι βρίσκονται στο νεκροταφείο, στήνουν γλέντι με παραδοσιακά τραγούδια. Στο νεκροταφείο η κάθε οικογένεια έχει και τα παιδιά μαζί, ώστε το έθιμο, να συνεχίζεται από γενιά σε γενιά.

Το έθιμο της Πασχαλιάς στο Γηρομέρι έρχεται από την περίοδο της τουρκικής σκλαβιάς, όπως λένε οι ντόπιοι. [...] Σύμφωνα με τις αφηγήσεις τους, τον καιρό της σκλαβιάς, ανήμερα του Πάσχα στο Άνω Γηρομέρι έγινε επιδρομή Τούρκων που έκαναν σφαγή των κατοίκων. Όσοι γλίτωσαν την επομένη την Δευτέρα του Πάσχα, έκαναν την ταφή των νεκρών με μοιρολόγια και κλαρίνα. [...]

Μαίρη Τζώρα, «Το μοιρολόι του κλαρίνου», στο freepress περ. Πρακτορείο (τ. 64, 13.04.2017, σ. 7, απ' εδωδά).

*

Πρβλ. "Στην Ήπειρο οι ζωντανοί γλεντούν παρέα με τους νεκρούς τους, σε ένα από τα πιο δυνατά πασχαλινά έθιμα της Ελλάδας". Βλ. την Μεγάλη Παρασκευή, ειλημμένο απ' εδωδά).

Δεν υπάρχουν σχόλια: