Τετάρτη 5 Οκτωβρίου 2005

Οδός φιλερήμου αργολικής γαίης.


γλυκεία εις το κοίλον ήρωες και χορός θεοί και μάντεις από το τέλος αναζητούν την αρχή όταν εσύ την σήμερον ξανοίγης το ξένον και παράδοξον *

Η Επίδαυρος, ως χώρος, είναι οδός από μόνη της μυστική. Η γύρω αρχαιολογική σκαπάνη, η επίσκεψη και η μελέτη του, πριν την παράσταση, βοηθά να συναισθανθούμε τί πάνω-κάτω παίζεται εκεί από αιώνες ή, τί θα παιχτεί για μάς τώρα σε λιγάκι. Για μένα προσωπικά.

Είναι, ξέρετε μία θρησκεία, το αρχαίο θέατρο. Κι όπως χαρακτηριστικά το είπε και ο lazopolis σε πρόσφατο post του μιλώντας γενικά για τις θρησκείες:


Η θρησκεία είναι ένα χόμπυ.

...Συνέρχεται μία εκκλησία του λαού με θεραπευτικόν λόγο. Λόγος που παλεύει εντός μου μιάν θεραπεία.

Υπήρχε εκεί ολόκληρο σύστημα υποδοχής, εγκοιμήσεως, ασκήσεως μέχρι τελικής θεραπείας του ασθενούντος πληθυσμού. Εφόσον συναινούσε. Θυμηθείτε την Θόλο του Θεού με τα ιερά φιδάκια. 'Υστερα ήρθε το στάδιο για τους αγώνες. Και το κοίλον, στο βάθος, στην αγκαλιά του λόφου, που έμεινε μόνο του σήμερα να ιερουργεί, κρυφίως μέσα στη νύχτα, δίνοντας την αίσθηση, εν μέσω τριζονιών και των άστρων, της μετοχής δι' ελέου και φόβου στα δρώμενα.

γλυκεία ταξιδευτάδες την σήμερον και την αύριον με την ισοβύθιστον αργώ τη νύχτα μελετάμε τ’ άστρα και την ημέρα με πέτρες βαριές βουτάμε να μαζέψωμε το γιούσουρι *

Οι 'Ελληνες έδωσαν ρυθμό στον λόγο τους για να επιβληθούν μέχρι και σε αυτούς τους θεούς. Να τούς καλέσουν εν ρυθμώ και να τούς υποχρεώσουν εν χορώ να εισακούσουν τα κρίματά τους. Να τα δεχτούν σα νά ‘τανε δικά τους, για να λυτρωθούν, οι καψεροί, από το δαιμόνιο που ταλαιπωρούσε και ταλαιπωρεί τη ζωή τους. Δεν είναι και λίγο να στήνεις στα 10 μέτρα τους θεούς σου και να τούς τα... ψάλλεις! Ιδίως όταν με τα ίδια σου τα χέρια έχεις σφάξει την μάνα σου, τον πατέρα σου.

γλυκεία κινάμε τον ανάπλουν των χρόνων από τα μελλούμενα όταν από βαθύσκιες χαράδρες αντικρύζωμε στις κορυφές των ηλιακτίδων το φθάσιμον *

Το όλο σύστημα εγκατεστημένο στο βαθύ αργολικό δάσος, μακρυά από το άστυ, συμβάλλει στην θεραπευτική λειτουργία του. Είναι η έξοδος στην έρημο της υγρής αργολικής γής, έχοντας κατά πρόσωπον το αραχναίο, υψηλόν φράχτη και τέμπλον, να σού γνέφει, να σέ καλεί. Μάρτυς σου τ΄ άστρα, που πάνωθέ σου συνεχίζουν την αέναον κίνηση. Είναι τα ίδια. Τα ξέρεις πια.

γλυκεία θύμηση των χειρών και των οφθαλμών μας αποκτούν αιώνες ισόδενδροι της πρωτοσποράς ως είπες είναι της φιλερήμου τρυγόνος το φως *

Η έξοδος τούτη στην έρημο της λυτρώσεως, δεν διαφέρει πολύ από την κίνηση που παρατηρείται και σήμερα όταν γιορτάζει κάποιο ερημικό -τον υπόλοιπο χρόνο- ξωκλήσι. Σύσσωμο νεύει το χωριό. Με λουκουμάκι και άρτο.

& Να γιατί επιμένω -στο προηγούμενο post- στην επιστροφή εκείνη, μέσα στη νύχτα, αμέσως μετά την παράσταση... Επιστροφή μέσα από μιά μακρά οδό ώσπου να εκβάλλεις από την υγρή ερημιά της αργολικής γης στον ισθμό της κορινθίας. Επιστροφή κατα την οποία ο νούς συνεχίζει την δική του αέναον κίνηση εν μέσω άστρων στα νάματα του αρχαίου συμβάντος, που έρχεται να φωτίσει τον ίδιον. Αν δεν έχει στο νού του το φαγί(ν) της σαρκός. Μπόρεσε όμως η σύγχρονη παράσταση να σε χορτάσει
;


* Οι στίχοι εκ του Β.Ν. Μπόνου, ανάπλους.


4 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Θείο τραγί,τέλειο μου θύμησε μια μαγική νύχτα πέρυσι τον Αύγουστο,με μια επιστροφή μέσα από μία μακρυά οδό..όπως την περιγράφεις..
Σε ευχαριστώ

Ανώνυμος είπε...

Αγαπητέ,
επιτρέψτε μου με το παρόν ν αναφερθώ και στο προηγούμενο
θέμα σας.

Συμφωνώ με τα λεγόμενα του Μινωτή για την δύναμη των κειμένων.
Κοινότοπο άλλωστε.
Ομως δεν νομίζετε πως κάπως ελιτίστικα έβλεπε το κοινό ο άξιος ηθοποιός?
Το θέατρο αυτό καθαυτό είχε παιδευτικό ρόλο στην αρχαιότητα. Δεν ήταν η ψυχαγωγία των "κοσμικών" της εποχής.

Εγώ στα λόγια του λοιπόν διακρίνω την υπεροψία του παλιομοδίτη αστού, και καθόλου την έγνοια του δασκάλου που συνειδητά με την τέχνη του εκπαιδεύει ταυτόχρονα το μεγάλο κοινό.

Βέβαια αυτό το "μεγάλο κοινό" , το διψασμένο, όντας αυθεντικό και γνήσιο, μπορεί και νά έμενε παγερά αδιάφορο στις γερμανικές σκηνοθετικές φόρμες που για πολλά χρόνια επικρατούσαν στις παραστάσεις της Επιδαύρου.

Θα έχεις δει φαντάζομαι την Κονιόρδου στην Σοφόκλεια Ηλέκτρα , όπως την σκηνοθέτησε ο Κ.Τσιάνος.
Το ότι απλοϊκοί άνθρωποι που πρώτη φορά έβλεπαν τραγωδία, ένοιωθαν το ίδιο συγκλονισμένοι με το "εκπαιδευμένο" και μορφωμένο κοινό, σας λέει κάτι?
Σας λέει μάλλον γιατί η αναφορά σας στο ξωκλήσι που γιορτάζει , αυτό υποδηλώνει.

Χαίρομαι που και σεις μετά την παράσταση διανύετε αυτό το μυστικό δρόμο της επιστροφής,γιατρεμένος...

Σας ευχαριστώ για την απόλαυση να σας διαβάζω και θα προτιμούσα (και ελπίζω) να εμφανίζεστε περισσότερο.
Με εκτίμηση
Anonymous, μετρίως εκπαιδευμένος

Old Boy είπε...

To έχει η διαδρομή φαίνεται, αγαπητό μου τραγί, γιατί είχα κι εγώ στο παρελθόν εξαιρετικές αναμνήσεις από τον δρόμο αυτόν της επιστροφής.

το θείο τραγί είπε...

Σάς ευχαριστώ για ό,τι μαζί μου συμμερίζεστε.

Ανώνυμε βού, μήν μένεις στις προτάσεις του Μινωτή. Πάει αυτός απέθανε. Στο προηγούμενο post μου προβάλλω σύνολη την συγκεκριμένη κριτική του Παγιατάκη ως καλύτερη από τις άλλες του -μέσα στο καλοκαίρι- γιατί πατούσε σε δυό πόδια, το παρελθόν και το τώρα. Την καταχωρώ ολόκληρη με το σχετικό link. Αν διέκρινα το χωρίο του Μινωτή το έκανα, κυρίως, γιατί μιλάει για τα κεφτεδάκια και τα τρανζίστορ (-εμπειρία μοναδική που άλλος δεν βρέθηκε να μου υποδείξει-) και μού θύμισε εμάς σήμερα που πάμε να παρακολουθήσουμε στο θέατρο τούς άλλους... θεατές, να ...ξεροβήχουν.

Από κεί και πέρα δεν στέκομαι σε συγκεκριμμένες παραστάσεις αλλά στο τί μπορεί να πάρει κανείς από την Επίδαυρο, που ουσιαστικά όπως όλοι εμπειρικά θυμηθήκατε είναι η επιστροφή, δουλεύοντας ενδομύχως το τί είδαμε εκεί...

Επιμένω πως η μακρά επιστροφή προσφέρεται ακριβώς για εμβάθυνση. Αυτή μάς βοηθά να καταλάβουμε τι είδους τόπος μυστικός ήταν η γωνιά τούτη της γής που μάς νανούρισε γλυκά. Ο τόπος είναι θεραπευτικός με ό,τι εκεί παίζεται/-ζοταν κι ύστερα η λειψή σήμερα παράσταση...

Σάς ευχαριστώ.

(Για μιά επιπλέον αναφορά στον Φιλοκτήτη που χάρηκα ιδιαιτέρως με τον Τσακίρογλου, αφού έφαγα στα μούτρα 4 προηγούμενες μπαρούφες μιάν χρονιά (νομίζω ήταν πέρισυ το 2004) δέστε κι εδωδά απ' αφορμή το motto στο ποίημα της εκεί καταχώρησης).