τίποτε πέρα από τα πράγματα

Εκείνο που μ' εκνευρίζει είναι που βρίσκω

κάθε μέρα στο σπίτι σπαρμένα εδώ κι εκεί, αυτά

τα λαστιχάκια που τάχουνε τώρα για να «δένουν»

τα (μικρά πακέτα). Παλιότερα, την παλιά εποχή

που υπήρχε ο σπάγγος, δεν έβρισκα ποτέ

παραπεταμένους σπάγγους στο πάτωμα.*

«Η ίδια η ποίηση», γράφει ο νεαρός Lukàcs [On the nature and form of the essay, 1974] «δεν γνωρίζει τίποτε πέρα από τα πράγματα· γι' αυτήν, κάθε πράγμα, είναι σημαντικό και μοναδικό και ασύγκριτο. Αυτός είναι επίσης ο λόγος που η ποίηση δεν γνωρίζει ερωτήματα: δεν απευθύνει κανείς ερωτήματα σε καθαρά πράγματα...»

Αν τελικά υπάρχει ένα πεπρωμένο της γραφής αυτό δεν είναι άλλο από το πεπρωμένο μιας αμορφίας που βιάζεται να γίνει γραφή, καταργώντας έμπρακτα κάθε διάκριση ταυτότητας και διαφοράς, αμεταβλησίας των ουρανίων και μεταβλητότητας των εγκοσμίων, πεπερασμένου και απειρότητας· κάθε διάλογο μεταξύ Ελλόγου και Αλόγου, κάθε εγκαθιδρυμένη εκτός της γραφής σχέση μεταξύ ατομικής και ιστορικής υπάρξεως. Διότι η αμορφία δεν γνωρίζει ιστορικό χρόνο, και η ιστορικότητα δεν αναφέρεται σε μορφές των πραγμάτων παρά σε σχέσεις που βρίσκονται μέσα σε ταυτότητα και σε διαφορά, και επομένως έξω από τη γραφή.

Θα έλεγα πως ο ποιητικός λόγος είναι η αναγκαιότητα των πραγμάτων να γίνουν πράγματα, ή αλλιώς η αναγκαιότητα του κόσμου να καταργηθεί και να προκύψει εκ νέου στοιχειακός μέσα σε μιαν εικόνα που αντικατοπτρίζει τον εαυτό της και το πεπρωμένο της («Αυτός που δεν έχει τη δύναμη να σκοτώσει την ποραγματικότητα, δεν έχει τη δύναμη να τη δημιουργήσει», μάς διδάσκει ο De Sanctis).

Στέφανος Ροζάνης, Η «μίμηση» της πραγματικότητας στη Θεία Κωμωδία του Δάντη (έκδ. Παρουσία, Αθήνα χ.χ., σσ. 40-41).

-----
 * Το motto εκ του Τάκη Σινόπουλου, Νυχτολόγιο [1978] (έκδ. Κέδρος, Αθήνα 1990, σ. 18).